Voor deze opdracht heb ik een stukje uit een column van
Renske de Greef uit het NRC genomen. Ik vond het zelf een erg leuke column,
vandaar dat ik hier een stukje uit kies:
Normaal gesproken
bezit ik een zwak voor pratende computers – een neveneffect van mijn liefde
voor sciencefiction. Een paar dagen geleden zag ik echter dat het ook anders
kan, toen ik kennis maakte met de haatcomputer IRIS van het televisieprogramma
Lust, Liefde Of Laten Lopen.
Thomara, bijnaam
‘Tijgertje’, demonstreerde hoe ze in de club haar bil liet schudden
Het programma vormt
een combinatie van betutteling, een soort 18de eeuws vrouwbeeld en een
onvervalst staaltje slut shaming. In elke aflevering ondergaan drie meisjes of
jongens een ‘make-under’ – zij kleden zich té opvallend. Presentatrice Patty
Brard (inderdaad, het rolmodel voor ‘natuurlijke schoonheid’) komt bij ze op bezoek
om de persoonlijke stijl door te nemen. Zo was daar als eerste Thomara (19),
bijnaam ‘Tijgertje’: een meisje met lange, dieprode krullen, een gezicht brons
van de zelfbruiner en fantastische, tot in detail kloppende tijgeroutfits. Ze
verklaarde haar innige liefde aan nepnagels en hoge hakken en demonstreerde
vervolgens hoe ze in de club graag haar bil liet schudden. Patty Brard zei iets
als: „Je zal maar zo’n kíííínd hebben”, en daarna moest Thomara eraan geloven:
op naar de steriel witte ruimte waarin IRIS zich bevond, ‘de computer die het
Ideale Resultaat In Schoonheid kan bepalen’.
Je zou zeggen: waarom
zo’n gekke toevoeging? Waarom moeten de kandidaten voor een slecht geanimeerd
computerscherm staan en luisteren naar een robotisch vervormde stem? Waarom
staat daar niet gewoon Fred van Leer?
Van “gekleurd” taalgebruik is sprake, tot op zekere hoogte.
Het is niet heel erg opvallend, maar Renske maakt toch duidelijk wat zij vindt
zonder dat met heel veel woorden te zeggen. Het effect van de door haar gekozen
woorden treffen hun doel. Het is duidelijk wat zij vindt van de “sluts”. Het is
doeltreffend omdat, denk ik, (bijna) iedereen deze mening deelt. Patty Brard is
nou niet bepaald het toppunt van natuurlijke schoonheid en die meisjes zijn
verschrikkelijk ordinair en de reden dat je je dochter toch stiekem liever op
het Christelijk Gym ziet in plaats van op het regionale MBO. Omdat dit een
nationaal gedeelde mening is, heeft ze aan weinig “gekleurde” woorden genoeg
heeft om duidelijk te maken hoe ze erover denkt. Doeltreffend, maar wel een
beetje makkelijk.